Technika

Chwyt forhendowy rakietki

Tempo normalne
Tempo zwolnione

Prawidłowy chwyt rakietki pozwala na dalsze doskonalenie techniki gry. Jednak dla początkujących może on w wielu wypadkach odbiegać od ich preferowanego sposobu trzymania rakietki. Dlatego należy bardzo starannie stosować się w trakcie nauki chwytu do poniższej instrukcji, dotyczącej forhendowego chwytu rakietki, zwanego również uniwersalnym (zob. też chwyt bekhendowy rakietki):

  • lewą ręką należy chwycić rakietkę za trzonek (osoby leworęczne wykonuje wszystkie polecenia instruktora w układzie odwrotnym), ustawiając ją tak, aby oś długa rakietki znajdowała się w linii poziomej, a krawędzie obręczy ustawione były prostopadle do podłoża. Rączka rakietki powinna być ustawiona w kierunku tułowia; wyprostowaną dłoń prawej ręki z odwiedzionym kciukiem należy ułożyć na powierzchni naciągu;
  • prawą rękę należy wolno przesunąć wzdłuż trzonka, w kierunku tułowia i zacisnąć dłoń na rączce rakietki. Chcąc sprawdzić, czy rakietka jest ułożona w dłoni prawidłowo, należy wyprostować rękę w przód i skontrolować, czy krawędź górna ramy pokrywa się w przedłużeniu z kością promieniową przedramienia.

Najczęstsze błędy

  • rakietka mocno skręcona w dłoni, po opuszczeniu ręki w dół rama i naciąg ustawione są równolegle do podłoża (trzymanie tzw. patelniowe);
  • brak lekkiego "wysunięcia" rakietki z dłoni, umożliwiającego uzyskanie efektu naturalnego przedłużenia przedramienia szczególnie korzystnego przy odbiciach w głębokim wypadzie z prawej strony;
  • brak odprowadzenia w przód palca wskazującego (trzymanie tzw, młotkowe);
  • zbyt silne odprowadzenie palca wskazującego (pokrywa się on w tym ułożeniu z osią długą rakietki);
  • ustawienie palca wskazującego na rączce rakietki równolegle do pozostałych (z wyjątkiem kciuka) palców dłoni;
  • brak odprowadzenia kciuka w przód;
  • zbyt dalekie odprowadzenie kciuka w przód (w krańcowych przypadkach w końcowej fazie zamachu do uderzenia forhendowego rakietka wypada z dłoni);
  • zbyt dalekie wysunięcie rakietki z dłoni (dłoń ustawiona zbyt daleko od trzonka);
  • przesadnie "skrócone" trzymanie rakietki (dłoń ustawiona zbyt blisko trzonka);
  • zbyt mocne ("kurczowe") trzymanie rączki rakietki;
  • zbyt słabe ("miękkie") trzymanie raczki rakietki;
  • nadmierne rozluźnianie palców dłoni w momencie uderzania lotki.

W trakcie gry zawodnik może zmieniać położenie dłoni na rączce rakietki, przesuwając ją bliżej jej górnej lub dolnej części. Dokonując takiego manewru gracz "skraca" długość rakietki, ułatwiając sobie tym samym wykonanie precyzyjniejszego uderzenia (np. przy forhendowym serwie krótkim), lub "wydłuża" ją, co pozwala na łatwiejsze przechwycenie np. wysokiego uderzenia forhendowego. Z reguły serw krótki forhendowy i gra przy siatce wymagają nieznacznego "skrócenia", natomiast gra z głębi kortu normalnego trzymania rakietki.

Chwyt bekhendowy rakietki

Forhendowy chwyt rakietki nie pozwala na utrzymanie pełnej kontroli nad rakietką, zwłaszcza wykorzystania siły dłoni i nadgarstka, przy uderzeniach z bekhendu. Dlatego należy ćwiczyć i stosować w grze zmianę chwytu rakietki. Zmiana chwytu następuje w trakcie gry (wymian lotki) albo przed rozpoczęciem gry serwem bekhendowym. Podobnie jak w przypadku chwytu forhendowego, rakietkę trzymamy nieco wyżej ("skracanie rakietki") podczas gry przy siatce.

"Dokonując zmiany trzymania forhendowego na bekhendowe, należy przekręcić rakietkę w dłoni w prawą stronę [leworęczni - w lewą] o około 90°. W tym sposobie trzymania rakietki kciuk pełni funkcję dźwigni, pozostałe palce bezpośrednio przed zetknięciem się rakietki z lotką wykonują dynamiczny dochwyt. W początkowej fazie zamachu ciężar rakietki spoczywa głównie na kciuku. Wcześniejsze zapoczątkowanie ruchu dłoni w kierunku nadlatującej lotki nadaje rakietce większą szybkość, zwiększając tym samym znacznie siłę uderzenia

Najczęstsze błędy

  • brak przestawienia kciuka na płaszczyznę "wewnętrzną" rączki rakietki;
  • zbyt dalekie wysunięcie rakietki z dłoni;
  • trzymanie rakietki wszystkimi palcami dłoni z jednakową silą (tzw. pełną dłonią).
  • ułożenie dłoni zbyt blisko obręczy rakietki;
  • rozluźnianie trzymania rączki w momencie uderzenia (powoduje to przekręcanie się rakietki w dłoni tuż przed uderzeniem lub w jego trakcie)".

Serw bekhendowy

Tempo normalne
Tempo zwolnione

Wykonując serw bekhendowy, należy respektować przepisy. Zwrócić uwagę zwłaszcza na uderzanie lotki poniżej talii, przy głowicy rakietki wyraźnie poniżej dłoni zagrywającego i nieodrywanie stóp od podłoża. Celem serwu krótkiego jest skierowanie lotki jak najniżej nad siatką na przód pola serwisowego przeciwnika, w okolice linii krótkiego serwu.

Serwujący stoi przodem do siatki i trzyma rakietkę chwytem bekhendowym. Ręka z lotką jest wysunięta zdecydowanie do przodu. Łokieć ręki trzymającej rakietkę jest skierowany do przodu, rakietka cofnięta. Zawodnik, zwłaszcza niewysokiego wzrostu, może wspiąć się na palcach. Uderzenie wykonane jest głównie pracą nadgarstka, przy jednoczesnym przeniesieniu przedramienia ręki z rakietką do przodu. Moment zetknięcia naciągu z lotką należy nieco przedłużyć, odprowadzając lotkę dokładnie w optymalnym kierunku. Po wykonaniu uderzenia należy natychmiast przyjąć postawę gotowości do odbioru returnu przeciwnika.

Serw długi forhendowy

Tempo normalne
Tempo zwolnione

Serw powinien być wykonany w zgodzie z przepisami, co oznacza m.in. konieczność uderzenia lotki poniżej talii podającego i nieodrywania (ani przesuwania) w trakcie zagrywki stopy od podłoża. Celem jest skierowanie lotki, zwykle jak najwyżej, tuż przed końcową linię pola serwisowego przeciwnika.

Pozycja wyjściowa zawodnika serwującego

Serwujący ustawia się bokiem do siatki, cofnięty o pół kroku od linii krótkiego serwu, obok linii środkowej. U praworęcznego lewa stopa jest ustawiona w kierunku zagrania lotki, prawa - pod kątem ok. 60 stopni w prawo. Lekki wykrok powoduje, że obie stopy dzieli w przybliżeniu odległość równa długości stopy. Ciężar ciała jest przeniesiony na nogę zakroczną. "Głowa ustawiona prosto, wzrok skierowany na przeciwnika. Lotkę należy trzymać lewą ręką za koszyczek, podstawą (korkiem) skierowaną w dół, na wysokości (lub nieznacznie powyżej) linii bioder. Prawa ręka trzymająca rakietkę odprowadzona daleko w tył, lekko ugięta w stawie łokciowym. Przed rozpoczęciem zamachu obręcz rakietki powinna być ustawiona równolegle do podłoża lub skierowana ku górze.

Faza przygotowawcza

Rakietka, trzymana chwytem forhendowym, po dalekim odprowadzeniu w tył rozpoczyna zamach po drodze przypominającej tor poruszającego się wahadła. Początkowo w dół, następnie w górę w przód. Jednocześnie następuje przeniesienie ciężaru ciała na nogę wykroczną, połączone ze skrętem tułowia i wypchnięciem bioder w przód. W chwilę po rozpoczęciu zamachu z ręki zostaje wypuszczona lotka.

Faza właściwa

Bezpośrednio przed zetknięciem z lotka naciąg rakietki powinien być ustawiony prostopadle do kierunku jej spadania. Przed uderzeniem lotki nadgarstek ręki trzymającej rakietkę wykonuje energiczny ruch w przód. Uderzenie lotki następuje z prawej strony zawodnika [dla praworęcznych] przy wyprostowanej ręce w stawie łokciowym i ugiętej w stawie nadgarstkowym. Punkt zetknięcia się rakietki z lotką znajduje się przed zawodnikiem, poniżej linii pasa. Wolna ręka po wypuszczeniu lotki przemieszcza się naprzemiennie, symetrycznie do ręki prawej, początkowo w dół następnie do tyłu.

Faza końcowa

Tuż po uderzeniu lotki, rakietka przez silne zgięcie kończyny w stawie łokciowym przenoszona jest obszernym, swobodnym ruchem za linię pleców, między lewym barkiem a głową. Ruch prawej ręki kończy skierowany w górę mocno zgięty łokieć i nadgarstek w zgięciu dłoniowym. Po zakończeniu serwu ciężar ciała przeniesiony zostaje na nogę wykroczną, druga noga (prawa u zawodników praworęcznych) pozostaje w lekkim wspięciu na palcach.

Najczęstsze błędy

Faza przygotowawcza:

  • niewłaściwe trzymanie rakietki w dłoni;
  • nieprawidłowe puszczenie lotki powodujące przy jej spadaniu powstanie obrotów;
  • zbyt bliskie ustawienie stóp powodujące w fazie kończącej tracenie równowagi;
  • zbyt szerokie ustawienie stóp uniemożliwiające płynne przeniesienie ciężaru ciała;
  • ustawienie tułowia równolegle do siatki, przejawiające się znacznym osłabieniem siły uderzenia;
  • prowadzenie rakietki zbyt blisko lub zbyt daleko tułowia;
  • skrócony zamach w wyniku nie dość dalekiego odprowadzenia rakietki w tył;
  • wyprost nóg w stawach kolanowych.

Faza właściwa:

  • nieprawidłowe ustawienie kąta naciągu w momencie zetknięcia się rakietki z lotka. Nieznaczne choćby skręcenie rakietki na zewnątrz powoduje lot lotki w kierunku prawej, bocznej linii boiska przeciwnika. Przestawienie rakietki do wewnątrz powoduje lot lotki w kierunku lewej linii bocznej. Brak dokładnego, prostopadłego ustawienia rakietki w momencie zetknięcia się jej z lotką powoduje niewykorzystanie w pełni energii uzyskanej z zamachu i zbyt krótki lot lotki;
  • zbyt szybki kontakt rakietki z lotką, powodujący jej nadmiernie płaski i długi lot;
  • zbyt późny kontakt rakietki z lotką, powodujący jej nadmiernie krótki i wysoki lot;
  • brak współdziałającej z uderzeniem pracy tułowia;
  • brak zapoczątkowanej w tej fazie pracy nadgarstka.

Faza końcowa:

  • przeniesienie ręki trzymającej rakietkę w tył nad prawym barkiem;
  • oderwanie stopy prawej nogi i wraz z zamachem przesunięcie jej w przód;
  • zatrzymanie zamachu bezpośrednio po uderzeniu lotki;
  • brak przeniesienia wolnej ręki naprzemiennie do tyłu;
  • zgięcie promieniowe nadgarstka;
  • brak silnego, dłoniowego, wspomagającego w tej fazie uderzenia zgięcia nadgarstka".

Serw krótki forhendowy

Serw krótki forhendowy ma podobne zastosowanie jak serw krótki bekhendowy (zob.). Różni go od tego ostatniego większy stopień trudności kontrolowania toru lotu lotki. Jednak zagrywanie z forhendu daje z kolei możliwość uderzenia lotki z większą siłą, co oznacza, że przeciwnik zawodnika serwującego z forhendu może bardziej obawiać się skutecznego długiego serwu niż w przypadku odbioru serwu bekhendowego. Ma to szczególnie duże znaczenie w grze pojedynczej, gdzie pole serwisowe jest dłuższe. Stąd dobre opanowanie serwów forhendowych - długiego i krótkiego - daje w zasadzie większe możliwości niż dobre opanowanie obu serwów bekhendowych, zwłaszcza w singlu.

"Istotą serwu krótkiego jest takie uderzenie lotki, aby uzyskiwała ona wysokość tylko na boisku zawodnika wprowadzającego lotkę do gry i po minięciu na małej wysokości siatki natychmiast spadała skośnie w dół, w pobliże linii serwów krótkich boiska przeciwnika. Serw krótki powinno kierować się najczęściej w okolice połączenia linii serwów krótkich z linią środkową boiska przeciwnika.

W grze pojedynczej ustawienie zawodnika przy wykonywaniu serwu krótkiego jest zbliżone do pozycji wyjściowej jak przy serwie długim. Nogi ustawione są w nieco mniejszym wykroku, u zawodników praworęcznych lewa stopa znajduje się z przodu w odległości 30-40 cm od linii krótkiego serwu, w bliskiej odległości (ok. 20 cm) od linii środkowej. Stopa prawej nogi skierowana jest w prawo, w skos.

W grze podwójnej stopy zawodnika serwującego znajdują się bliżej linii serwów krótkich. Ciężar ciała rozłożony jest równomiernie na obie stopy z lekkim akcentem na nogę zakroczną. Nogi są lekko ugięte w stawach skokowych i kolanowych, tułów wyprostowany, skręcony w bok, skierowany lewym barkiem w kierunku siatki, głowa ustawiona prosto, wzrok skierowany na przeciwnika. Ręka trzymająca lotkę mocno ugięta w stawie łokciowym, ustawiona blisko tułowia. Palce trzymają lotkę za koszyczek, podstawą (korkiem) skierowaną w dół. Prawa ręka trzymająca rakietkę mocno ugięta w stawie łokciowym, ramię znajduje się blisko tułowia.

Faza przygotowawcza

Ruch rakietki w przód odbywa się z jednoczesnym skrętem tułowia w kierunku siatki i przeniesienie ciężaru na nogę wykroczną. Niektórzy zawodnicy, pragnąc uzyskać możliwie najniższy lot lotki nad siatką, wspinają się przed wykonaniem odbicia dodatkowo na palce, zmniejszając tym samym kąt uderzenia i skracając (co prawda bardzo nieznacznie) czas przebywania lotki w powietrzu.

Zamach powinien mieć płynny, spokojny przebieg. Obręcz rakietki musi być przeniesiona w przód po torze zbliżonym do linii równoległej do podłoża z nieznacznym uniesieniem jej w górę, gdyż tylko takie prowadzenie zapewnia lotce krótki i niski lot nad siatką. W trakcie wykonywania skrętu tułowia w przód lewa kończyna ugięta w stawie łokciowym przenoszona jest w tył, nieznacznie przesuwając się za oś długą ciała zawodnika. Wraz z przenoszeniem ramienia w przód następuje płynne, wyraźnie jednak zaznaczone (kończące ruch) dłoniowe zgięcie nadgarstka.

Faza właściwa

Moment zetknięcia lotki z rakietką jest niezwykle ważny dla końcowego efektu. Uderzenie lotki musi nastąpić w trakcie przenoszenia rakietki w przód i lekko w górę. Istotną rolę, nadającą uderzeniu ostateczny kształt, odgrywa płynny ruch przedramienia, z jednoczesnym dłoniowym zgięciem nadgarstka. W momencie zetknięcia się rakietki z lotką przenoszenie ciężaru ciała na nogę wykroczną znajduje się w końcowym stadium.

Faza końcowa

Po uderzeniu lotki rakietka przenoszona jest w kierunku siatki, podążając za lotką niemal do pełnego wyprostu ręki w stawie łokciowym. W tej fazie uderzenia zawodnik powinien mieć odczucie, jakby przez krótki moment "przenosił" lotkę na rakietce. Nawet minimalnie dłuższy dzięki temu czas kontaktu lotki z rakietką umożliwia lepszą kontrolę lotu lotki, zwiększając tym samym dokładność uderzenia. Należy mieć jednak na uwadze, że opisane "przeniesienie" lotki na rakietce nie może być sprzeczne z przepisami określającymi poprawność jego wykonania.

Najczęstsze błędy

Faza przygotowawcza:

  • ustawienie prawej stopy równolegle do linii serwów krótkich. Taka pozycja wyjściowa jest mato stabilna, opisane ustawienie prawej stopy uniemożliwia ponadto skuteczne, szybkie odbicie i start w kierunku siatki w celu odebrania krótkiego serwu;
  • całkowite wyprostowanie nóg w stawach kolanowych, uniemożliwiające płynne przeniesienie ciężaru ciała;
  • zbyt wysokie trzymanie lotki;
  • pochylenie tułowia w przód (ciężar ciała przeniesiony na nogę wykroczną);
  • odchylenie tułowia w tył (ciężar ciała przeniesiony na nogę zakroczną);
  • podrzut lotki w górę;
  • nieprawidłowe wypuszczenie lotki (np. z otwartej dłoni), po którym uzyskuje ona niespokojny, połączony z obrotami wzdłuż osi poprzecznej lot;
  • cofanie rakietki, poprzedzające zamach;
  • zbyt silny, pozbawiony płynności zamach;
  • prowadzenie rakietki przy zamachu zbyt daleko od tułowia.

Faza właściwa:

  • uderzenie lotki przez przeniesienie rakietki ruchem z dołu do góry;
  • uderzenie lotki powyżej pasa (talii).

Faza końcowa:

  • zatrzymanie ruchu rakietki bezpośrednio po odbiciu lotki (brak opisanego wcześniej "przedłużonego kontaktu" rakietki z lotką);
  • przeniesienie rakietki po uderzeniu dołem na powrót do pozycji wyjściowej.

Odbiór krótkiego serwu

Tempo normalne
Tempo zwolnione

Zagranie to różni się w przypadku gry pojedynczej i podwójnej. W tej ostatniej perfekcja jego wykonania odgrywa szczególnie dużą rolę. Celem jest przechwycenie inicjatywy przez szybkie przechwycenie lotki i skierowanie jej możliwie w dół, tak aby zmusić przeciwników do zagrania w górę, a w każdym razie uniemożliwić im przejścia do groźnego ataku. Ustawienie do odbioru serwu w grze podwójnej można podzielić na wybitnie ofensywne i asekuracyjne.

Ustawienie ofensywne polega na tym, że zawodnik odbierający znajduje się tuż za linią krótkiego serwu. Praworęczny ustawia się w wykroku lewą nogą, z przeniesionym na nią ciężarem ciała. Nogi ugięte, tułów pochylony do przodu, rakietka wysunięta przed siebie, lewa ręka uniesiona symetrycznie względem prawej w celu zachowania równowagi. Ustawienie asekuracyjne różni się tym, że zawodnik stoi cofnięty o ok. pół metra, dzięki czemu ma do pokonania mniejszą odległość do tyłu w razie skierowania zagrywki przed linię długiego serwu gry podwójnej.

Lepszą możliwość skutecznego ataku krótkiej zagrywki daje ustawienie ofensywne, ale wymaga ono od zawodnika dużej szybkości cofania się w razie konieczności odbioru długiego serwu.

Ustawienie zawodnika względem linii bocznych powinno zapewniać mu skuteczny odbiór lotki na całym polu serwisowym, z uwzględnieniem przewidywanych preferowanych kierunków zagrywki. W związku z tym zawodnik praworęczny ustawia się bliżej lewej linii pola serwisowego, aby odebrać lotkę w zdecydowanej większości przypadków z forhendu.

Reakcja na krótki serw polega na wykonaniu wypadu lewą (z ustawienia ofensywnego) lub prawą (z ustawienia asekuracyjnego lub ofensywnego) nogą i jak najwcześniejszym uderzeniu lotki (przez tzw. stuknięcie, tzn. bez zamachu) w dół za siatkę.

Po zagraniu należy przyjąć postawę gotowości do dalszej gry, nie opuszczając nisko rakietki.

W grze pojedynczej dłuższe pole serwisowe wymusza ustawienie odbierającego bardziej z tyłu niż w grze podwójnej, tak by był on w stanie skutecznie odebrać płaską lub wysoką zagrywkę skierowaną ku linii długiego serwu. Odbierający nie może też ryzykować zbytniego oddalenia się do przodu od punktu centralnego w trakcie dojścia do lotki.

Najczęstsze błędy

  • głęboki zamach rakietką;
  • opuszczenie rakietki po zagraniu.

Smecz

Tempo normalne
Tempo zwolnione

Smecz (ścięcie) to uderzenie typowo ofensywne, którego celem jest przechwycenie inicjatywy, jej utrzymanie lub zakończenie wymiany zagraniem nie do odebrania przez przeciwnika. Poniżej opisano podobny w swej pierwszej fazie do kliru (zob.) i skrótu (zob.) smecz forhendowy, który jest wykonywany o wiele częściej niż smecz bekhendowy.

"Podjęcie decyzji o zastosowaniu smeczu musi nastąpić odpowiednio wcześnie. Gracz powinien mieć dosyć czasu na przyjęcie właściwej pozycji i wykonanie prawidłowego, pełnego zamachu, gdyż te dwa elementy w głównym stopniu decydują o skuteczności opisywanego uderzenia. Wcześniejsze, prawidłowe przyjęcie pozycji przed wykonaniem kolejnego odbicia pozwala zawodnikowi na dokonanie ponownej analizy sytuacji i wybór najodpowiedniejszego miejsca, w które powinien skierować lotkę.

Faza przygotowawcza

W przypadku zaistnienia możliwości uderzenia lotki blisko siatki, bez konieczności przemieszczania się w tył lub w bok, zawodnik może wykonać uderzenie z ustawienia przodem do siatki. Stopy ustawione są wówczas na jednym poziomie, prostopadle do linii serwów krótkich.

Przy uderzeniu lotki z ustawienia bokiem, ułożenie stóp jest całkowicie odmienne. Nogi w ustawieniu rozkroczno-wykrocznym, u zawodników praworęcznych prawa noga z tyłu mocno ugięta w stawie kolanowym. Ciężar ciała rozłożony jest równomiernie na obu stopach. Jednocześnie z odstawieniem prawej stopy w tył ma miejsce energiczny skręt tułowia (zarówno bioder, jak i pasa barkowego) do momentu prostopadłego ustawienia względem siatki. W dalszej kolejności następuje niezwykle istotny dla skuteczności uderzenia moment - zgięcie tułowia w płaszczyźnie strzałkowej z wyraźnym jednoczesnym obniżeniem prawego barku i uniesieniem w górę lewego barku.

Silny skręt tułowia, bezpośrednio poprzedzający zamach, umożliwia wyzwolenie bardzo dużej energii. Tułów obok skrętu i zgięcia wykonuje jeszcze jedną charakterystyczną dla tego typu uderzenia pracę. W fazie przygotowawczej zamachu następuje (pogłębiające zgięcie) silne wypchnięcie bioder w przód (widać wówczas wyraźnie cofnięcie barków w stosunku do bioder). Ciało zawodnika przyjmuje pozycję przypominającą odkształcony tuk. Wyzwolenie energii po takim jej 'zmagazynowaniu' następuje w sposób dynamiczny.

Lewa kończyna w fazie przygotowawczej, mocno ugięta w łokciu przenoszona jest w górę, w przód, dłoń trzymana jest na wysokości głowy lub lekko poniżej.

Prawa kończyna lekko ugięta w łokciu przenosi rakietkę górą w tył. Dłoń trzymająca rakietkę nieznacznie wyprzedza w trakcie zamachu rakietkę, ciągnąc obręcz za sobą. Przeniesienie rakietki w tył następuje jak najbliżej tułowia. Zgięcie promieniowe nadgarstka jest jednoczesne z najniższą pozycją jaką zajmuje rakietka za plecami zawodnika. W dalszej kolejności, wraz ze skrętem tułowia w przód i jego wyprostem rakietka szybkim ruchem przenoszona jest w górę, w przód uzyskując kontakt z lotką. W każdym momencie zamachu kąt, jaki tworzy przedramię z ramieniem, nie może być większy niż 90°. Droga, po jakiej prowadzona jest obręcz rakietki w czasie zamachu, nie powinna odbiegać znacznie od osi długiej ciała zawodnika. W każdym przypadku silniejszego odwiedzenia rakietki w bok ma miejsce osłabienie siły uderzenia, gdyż wydatnie zmniejsza się szybkość przenoszenia rakietki. Przy prawidłowo wykonanym uderzeniu nadgarstek powinien wyprzedzać obręcz rakietki aż do końca zamachu.

Faza właściwa

Jednym z istotniejszych elementów różniących smecz od uderzenia forhendowego jest punkt uderzenia lotki. Wykonując smecz zawodnik dosięga lotkę nieznacznie później, punkt kontaktu rakietki z lotka jest przesunięty nieznacznie w przód.

W czasie przenoszenia rakietki w górę, w przód następuje wyprost nóg w stawach kolanowych. Chcąc dosięgnąć lotkę jak najwyżej, niektórzy gracze wykonują w chwili uderzenia wspięcie na palcach lub dynamiczny wyskok.

Rakietka uzyskuje kontakt z lotką przy całkowicie wyprostowanym ramieniu, w momencie uderzenia naciąg rakietki powinien być ustawiony dokładnie prostopadle do kierunku ruchu lotki. Lewa ręka lekko ugięta w stawie łokciowym ulega przemieszczeniu w dół.

Faza końcowa

Bezpośrednio po uderzeniu lotki zawodnik, w celu utrzymania równowagi, wykonuje wykrok prawą nogą w lewo, w przód. Przypomina to tzw. przeskok forhendowy, stosowany przy uderzeniu górnym z prawej strony. Po uderzeniu rakietka swobodnym ruchem przenoszona jest w lewo, w dół.

Najczęstsze błędy

Faza przygotowawcza:

  • ustawienie tułowia przodem do siatki, stopy na jednej linii;
  • zbyt wyraźne przeniesienie ciężaru ciała na nogę zakroczną;
  • całkowity wyprost nóg w stawach kolanowych.

Faza właściwa:

  • w trakcie odprowadzania rakietki w tył (rozpoczęcie zamachu) obręcz rakietki wyprzedza nadgarstek i łokieć;
  • uderzenie lotki w niewłaściwym punkcie (zbyt wczesne powoduje płaski lot, zbyt późne - uderzenie lotki w siatkę);
  • uderzenie lotki kończyną zgiętą w stawie łokciowym;
  • uderzenie lotki 'samym ramieniem' bez współdziałania pracy tułowia;
  • zbyt wczesne (poprzedzające uderzenie lotki) wykonanie przeskoku prawą nogą w przód;
  • brak prawidłowego współdziałania w uderzeniu lewej ręki (np. ręka opuszczona wzdłuż tułowia, odstawiona w bok itp.).

Faza końcowa:

  • prowadzenie rakietki z prawej strony tułowia (tzw. podwinięcie) pod ramieniem;
  • zbyt mocne przeniesienie ciężaru ciała na prawą nogę (oderwanie lewej stopy) powodujące utratę równowagi".

Klir forhendowy

Tempo normalne
Tempo zwolnione

Klir forhendowy "jest jednym z najczęściej stosowanych odbić w badmintonie". Celem zagrania jest skierowanie lotki z głębi własnego kortu na tył pola przeciwnika. "Dobre pod względem technicznym opanowanie tego uderzenia w dużym stopniu uzależnia dalszy postęp w opanowaniu innych, trudniejszych i bardziej złożonych elementów."

Zawodnik, chcąc nadać lotce odpowiednią prędkość, musi uzyskać dużą szybkość rakietki w możliwie najkrótszym czasie. Zarówno lotka, jak i rakietka, ważą bardzo mało, wyzwolona zatem energia, zdolna nadać obu przedmiotom dużą prędkość, musi być dość znaczna. Efekt taki występuje tylko przy dokładnym zsynchronizowaniu wszystkich kolejnych faz uderzenia i płynnym następowaniu ich po sobie, bez żadnych, najmniejszych nawet przerw mogących zakłócić powstający łańcuch kinetyczny. Na końcowy, bardzo szybki ruch rakietki, składa się energia zapoczątkowana przez ruch kończyn w stawach skokowych obu stóp, przekazywana kolejno i wzmacniana przez stawy kolanowe, biodrowe, mięśnie brzucha i grzbietu, górnej obręczy barkowej, a także ramienia, przedramienia i nadgarstka.

Pozycja wyjściowa

Najczęściej pozycję wyjściową do uderzenia forhendowego górnego stanowi końcowy etap przemieszczania się w kierunku tylnej linii rogu forhendowego boiska, prawej linii bocznej lub w kierunku prawego słupka siatki. Może być ono wykonywane także bez konieczności jakiegokolwiek przemieszczania się (np. na skutek niedokładnego uderzenia lotki przez przeciwnika). W pozycji wyjściowej tułów zawodnika ustawiony jest prostopadle do siatki.

Faza przygotowawcza

Tułów zawodnika znajduje się w ustawieniu prostopadłym do siatki. Oś bioder i oś barków ustawione są pod kątem co najmniej ostrym. Tułów zgięty jest w takim stopniu, aby prawy bark znajdował się w sposób dostrzegalny poniżej lewego. Nogi są mocno ugięte w stawach kolanowych, prawa stopa skierowana jest w stronę linii bocznej, lewa w prawo, w skos w przód. Ciężar ciała przeniesiony na nogę zakroczną (prawa u zawodników praworęcznych). Stopa prawej nogi zachowuje pełny kontakt z podłożem, stabilizując postawę i umożliwiając tym samym późniejsze dynamiczne odbicie. Lewa ręka mocno zgięta w stawie łokciowym uniesiona jest do góry (w kierunku nadlatującej lotki), palce swobodnie rozstawione, kciuk skierowany w stronę linii końcowej między głowa i prawym barkiem. Prawy łokieć mocno zgięty (ok. 90°), skierowany jest w dół. Dłoń trzymająca rakietkę ustawiona na poziomie prawego barku blisko tułowia, nadgarstek lekko ugięty promieniowo, obręcz rakietki ustawiona wysoko ponad głową zawodnika.

Faza właściwa

Fazę właściwą rozpoczyna dynamiczne odbicie z prawej stopy [dla zawodnika praworęcznego], z jednoczesnym wyprostem w stawach kolanowych i przeniesieniem ciężaru ciała na nogę wykroczną (lewą)". Coraz częściej klir forhendowy jest wykonywany po silnym wybiciu, z wyskoku, co może stwarzać wrażenie u przeciwnika, że zawodnik zasmeczuje. "Po odbiciu z prawej nogi następuje obrót prawej stopy w przód, a zaraz potem skręt bioder. W dalszej kolejności następuje jednoczesny skręt tułowia w kierunku siatki z naprzemiennym obniżeniem i zaraz potem podniesieniem prawego barku. W ten sam sposób zmieniają swoje położenie łokcie obu rąk, lewy opada w dół, prawy podnoszony jest do góry. Wraz ze skrętem tułowia następuje płynne przeniesienie rakietki blisko głowy w kierunku w tył w dół z jednoczesnym zgięciem promieniowym nadgarstka (w tym momencie rakietka jest ustawiona obręczą w dół poniżej lewej łopatki), łokieć prawej ręki zajmuje najwyższe położenie. Z jednoczesnym prostowaniem tułowia i jego skrętem w kierunku siatki następuje przeniesienie rakietki w górę w przód aż do momentu całkowitego wyprostu ręki w stawie łokciowym. Przed uderzeniem struny naciągu rakietki powinny być ustawione dokładnie prostopadle do kierunku lotu lotki. Bezpośrednio przed zetknięciem się rakietki z lotką (dzieje się to w najwyższym punkcie) zostaje zapoczątkowany ruch obrotowy ramienia w kierunku do wewnątrz, a zaraz potem ma miejsce energiczne zgięcie nadgarstka w przód".

Faza końcowa

Zawodnik kończy przeskokiem, lądując prawą stopą do przodu. Jednocześnie "lewa ręka swobodnym zamachem przechodzi w tył, poza linię tułowia, prawa natomiast opada w kierunku lewego biodra i ponownie zostaje uniesiona ku górze, przygotowując się do następnego uderzenia.

Najczęstsze błędy

Faza przygotowawcza:

  • nieprawidłowe trzymanie rakietki;
  • ustawienie tułowia przodem do siatki;
  • zbyt nisko opuszczona obręcz rakietki;
  • lewa ręka opuszczona w dół, wzdłuż tułowia.

Faza właściwa:

  • uderzenie lotki bez wykorzystania skrętu i pochylenie tułowia (odbicie lotki "samym ramieniem");
  • odprowadzenie rakietki (zamach) dołem w tył;
  • odprowadzenie rakietki zbyt daleko od tułowia;
  • uderzenie lotki przy zgiętym łokciu;
  • niewłaściwy punkt uderzenia lotki (przesunięty zanadto do tyłu, w przód, w prawa lub lewa stronę);
  • brak akcentowanej pracy nadgarstka.

Faza końcowa:

  • pozostawienie po uderzeniu lewej ręki powyżej tułowia;
  • prowadzenie rakietki między prawą stroną tułowia i przedramienia (tzw. podwinięcie).

Skrót przy siatce

Tempo normalne
Tempo zwolnione

Skrót przy siatce stanowi odpowiedź na zagranie przez przeciwnika skrótu przy siatce lub skrótu z głębi kortu. Naszym celem jest takie odbicie lotki, by spadała tuż za siatką na pole przeciwnika, zmuszając go do niedokładnego odbioru albo wyrzutu lotki w górę umożliwiającego nasz atak, przede wszystkim smeczem.

Typowe zagranie skrótu przy siatce wykonujemy dochodząc w pobliże siatki krokiem dostawnym, zmieniając (jeśli tego nie uczyniliśmy wcześniej) sposób trzymania rakietki na taki, w którym jest ona kontrolowana głównie przez trzy palce: duży, wskazujący i kciuk, które - ponadto - trzymają rakietkę nieco wyżej niż przy grze dalej od siatki.

Dojście do lotki jest zakończone głębokim wypadem prawą nogą (u praworęcznych). Wypadowi towarzyszy uderzenie lotki rakietką ustawioną niemal równolegle do płaszczyzny kortu. Lotkę staramy się uderzyć odpowiednio wcześnie, najlepiej zanim opadnie poniżej taśmy na górze siatki. Dzięki temu zbędne jest podbicie lotki rakietką (inaczej mówiąc, brak jakiegokolwiek zamachu). Lotkę zwykle podcinamy, przesuwając w momencie uderzenia rakietkę w kierunku siatki i na zewnątrz kortu. Skrót podcięty powoduje koziołkowanie lotki w pierwszej fazie lotu, utrudniając przeciwnikowi odbiór przez stworzenie ryzyka niedokładnego odbioru uderzeniem lotki w pióra, zamiast w podstawę (korek).

Po uderzeniu lotki należy wycofać się krokiem dostawnym do punktu wyjściowego (centralnego w grach pojedynczych), pozostając stale przodem do przeciwnika i będąc gotowym do ponownego dojścia do siatki w to samo miejsce (w razie zastosowania przez przeciwnika tzw. zagrania contre-pied) lub w jej przeciwległy kraniec (w razie zagrania przez przeciwnika skrótu po skosie). Nie zawsze przedstawione wyżej typowe zagranie jest możliwe lub optymalne. W niektórych sytuacjach zawodnik zagra skrót, mając już lotkę nisko nad kortem, co wiąże się z koniecznością lekkiego podbicia (niewielki zamach z nadgarstka). Z kolei skręt przedramienia, ukośne ułożenie głowicy w momencie uderzenia, spowoduje zaskakujące zagranie skrótu po skosie, tzn. w kierunku przeciwnego boku boiska.

Najczęstsze błędy

  • nieprawidłowy chwyt rakietki, np. mocne zaciskanie dłoni;
  • nadmierne przeniesienie ciężaru ciała na nogę wykroczną w wypadzie kończącym dojście do lotki, powodujące utratę równowagi i opóźniony powrót do punktu centralnego;
  • zwlekanie z uderzeniem lotki w najdogodniejszym momencie, kiedy znajduje się jeszcze u góry siatki;
  • podbicie lotki w górę, wyraźnie powyżej taśmy, umożliwiające atak przeciwnika w dół;
  • zbyt szybki powrót do punktu wyjściowego, uniemożliwiający skuteczny odbiór ponownego zagrania przeciwnika skrótu w to samo miejsce;
  • zbyt wolny powrót do punktu centralnego, uniemożliwiający (jeśli nasz skrót nie był wystarczająco dokładny, spychający przeciwnika do obrony) poprawny odbiór płaskiego wyrzutu lotki przez przeciwnika na tył naszego pola gry.

Skrót forhendowy z głębi kortu

Tempo normalne
Tempo zwolnione

Jeśli chcemy zaskoczyć przeciwnika skrótem, kierując z głębi kortu lotkę tuż za siatkę, powinniśmy wykonywać zagranie w fazie początkowej podobnie do kliru (zob.) lub smeczu (zob.) z forhendu. Warunkiem dużego podobieństwa do tych uderzeń (zwłaszcza smeczu) jest, by lotka znajdowała się odpowiednio wysoko.

Skrót nie powinien być sygnalizowany, dlatego zamach i pierwsza faza uderzenia lotki powinny przypominać smecz lub klir. Jednak zgięcie nadgarstka następuje wcześniej, dzięki czemu lotka leci niżej. Przy tym uderzenie jest słabsze, z wyhamowaniem rakietki odprowadzającej lotkę. Skrót jest bardziej ekonomicznym zagraniem niż smecz i klir: na skierowanie lotki tuż za siatkę wydatkujemy mniej energii niż na dalekie przebicie lotki lub silne ścięcie.

Bardzo często stosuje się skrót podcięty, po którym "prawidłowo uderzona lotka spada bardzo szybko tuż za siatkę". Wyróżnia się on "wyraźnym przestawieniem rakiety w kierunku do wewnątrz. Początkowa faza zamachu jest identyczna jak przy uderzeniu długim. Bezpośrednio przed odbiciem lotki zawodnik wykonuje nadgarstkiem ruch nawracający, przestawiając rakietkę z ustawienia prostopadłego (w odniesieniu do kierunku lotu lotki) na równoległe. Lotka zostaje uderzona jednocześnie w podstawę i koszyk. Uzyskuje w ten sposób ruch wirowy wokół osi długiej, co powoduje, że spada znacznie szybciej od lotki uderzonej prostopadle. Skrót podcięty należy do bardzo skutecznych uderzeń, gdyż zawodnik, który dobrze go opanował, może do tego stopnia różnicować siłę podcięcia, że niekiedy element ten bardziej przypomina smecz z podcięciem (ze względu na dużą szybkość spadającej lotki). Praca nóg, tułowia oraz lewej ręki jest zbliżona do pracy w uderzeniu typu smecz".

Najczęstsze błędy przy skrócie forhendowym odpowiadają nieprawidłowościom w wykonaniu kliru (zob.), z dołączeniem zmniejszenia zamachu i przedwczesnego wyhamowania ruchu ręki trzymającej rakietkę, sygnalizujących zamiar zawodnika.

Drajw

Tempo normalne
Tempo zwolnione

Płaskie, szybkie zagranie lotki z półkortu, najczęściej stosowane w grach podwójnych w chwili walki o przechwycenie inicjatywy po krótkim serwie i płaskim returnie albo jako kontratak po niedokładnym zagraniu smeczu lub po prostu odpowiedź na drajw przeciwnika. Celem jest uniknięcie zagrania lotki w górę i przechwycenia inicjatywy przez przeciwnika.

W trakcie gry drajwami należy szczególną uwagę zwrócić na bezustanną pracę nóg współpracujących z ręką operującą rakietką. Nogi wyraźnie ugięte, ustawienie przodem do siatki. Stopy w zasadzie równolegle, ale uderzeniu forhendowemu towarzyszy jednoczesny lekki wykrok prawą (u praworęcznego) nogą, uderzeniu bekhendowemu - lewą. Rakietkę trzymamy uniesioną, wysuniętą do przodu, przygotowaną do uderzenia zarówno z forhendu, jak bekhendu. Lotkę uderzamy - również dzięki wspomnianej pracy nóg - jak najwcześniej przed sobą, bez większego zamachu.

Najczęstsze błędy

  • mało aktywna praca nóg;
  • opuszczanie rakietki;
  • uderzanie lotki zbyt późno, z boku zamiast przed sobą;
  • ułożenie dłoni zbyt blisko obręczy rakietki;
  • duży zamach rakietką.

Klir bekhendowy

Tempo normalne
Tempo zwolnione

(technika w wariancie dla graczy początkujących)

Klir bekhendowy to zagranie stosowane częściej w grach pojedynczych niż podwójnych. Stanowi swego rodzaju substytut klira forhendowego dla zawodnika praworęcznego w jego lewym tylnym rogu kortu. Uważany przez większość zawodników za trudniejszy od klira forhendowego ma też bardziej defensywny charakter, wskutek czego zawodnicy starają się nie nadużywać tego zagrania. Jednak zdarza się, że sytuacja w trakcie rozgrywania akcji wymusza jego użycie.

"Przemieszczenie rozpoczyna odciążenie lewej stopy (przez przeniesienie ciężaru ciała na prawą nogę) i jej szybki skręt w lewo, w tył, w kierunku tylnego rogu bekhendowego.

Faza przygotowawcza

Wraz z przemieszczeniem się zawodnika rakietka przenoszona jest (w pierwszej części zamachu) obszernym ruchem w dół, w tył. W końcowej fazie następuje akcentowany, pronacyjny ruch nadgarstka, a w dalszej kolejności jego grzbietowe zgięcie. Obręcz rakietki ustawiona jest .zewnętrzną. stroną w kierunku lotki. Ta część zamachu powinna być wykonywana w miarę możliwości jak najbliżej tułowia. Opisywana czynność odbywa się w trakcie wykonywania prawą nogą kroku w tył. Postawienie prawej stopy (zakończenie przemieszczania się poprzedzające uderzenie lotki) musi być jednoczesne z odwróceniem rakietki.

W dalszej kolejności, wraz z wyprostem prawej nogi nastepuje bardzo energiczne .wyrzucenie. rakietki w górę w przód, w kierunku nadlatującej lotki. W czasie zamachu tułów ustawiony jest tyłem do siatki, głowa mocno skręcona w prawo (aby umożliwić wzrokową ocenę sytuacji na boisku przeciwnika). Lewa kończyna ugięta w łokciu przenoszona jest dołem na przemian z prawą.

Faza właściwa

Uderzenie lotki powinno nastąpić w jak najwyższym punkcie, przy całkowicie wyprostowanej kończynie. Punkt taki znajduje się na wysokości obręczy uniesionej w górę rakietki, nad prawym barkiem zawodnika, tułów w tej fazie uderzenia jest niemal całkowicie wyprostowany, siła zamachu powoduje niekiedy konieczność wspięcia się na palcach nogi zakrocznej. Bezpośrednio po zetknięciu się rakietki z lotką i wyprostowaniu kończyny następuje bardzo energiczny ruch nadgarstka (zgięcie grzbietowe) kończący uderzenie.

Faza końcowa

O pracy nadgarstka w tej fazie uderzenia świadczy gwałtowny ruch dłoni w dół, bezpośrednio po odbiciu lotki. Ruch ten musi być po uderzeniu zablokowany, a przez ugięcie prawej kończyny w stawie łokciowym należy sprowadzić rakietkę do pozycji wyjściowej.

Po odbiciu z prawej nogi zawodnik wykonuje obrót tułowia w przód i przyjmuje kolejną, dowolną, wynikającą z aktualnej potrzeby pozycję.

Najczęstsze błędy

Faza przygotowawcza

  • nieprawidłowa praca nóg (brak rozpoczynającego uderzenie kroku bekhendowego);
  • za mało obszerny zamach prawa ręką;
  • prowadzenie rakietki w trakcie zamachu zbyt daleko od tułowia;
  • brak dostatecznie mocnego i energicznego (wykonanego tuż przed odbiciem lotki) grzbietowego zgięcia nadgarstka.

Faza właściwa

  • uderzenie lotki przy nadmiernie zgiętym łokciu;
  • uderzenie lotki zbyt daleko od tułowia;
  • uderzenie lotki przy nadmiernie ugiętych nogach;
  • uderzanie lotki bez koniecznego, szczególnie w końcowej fazie zamachu, rozluźnienia mięśni nadgarstka.

Faza końcowa

  • brak "zablokowania" ruchu nadgarstka po uderzeniu;
  • prowadzenie rakietki po uderzeniu do pozycji wyjściowej ruchem od dołu".

Odbiór smeczu

Tempo normalne
Tempo zwolnione

Odbiór smeczu

.Broniąc się przed smeczem, zawodnicy powinni przyjąć tzw. niską pozycję gry i starać się jak najszybciej odzyskać inicjatywę, stosując płaskie przebicie bądź dokładne skróty przy siatce". Wyróżniamy trzy sposoby obrony przed smeczem. Pozycja wyjściowa jest podobna: "Zawodnik stoi na nogach mocno ugiętych w stawach biodrowych, kolanowych i skokowych. Ciężar ciała spoczywa na całych stopach". Szykujący się do obrony przed smeczem jest .pochylony w przód, głowa uniesiona ku górze". Rakietę trzyma się z reguły chwytem bekhendowym, m.in. dlatego że w ten sposób łatwiej bronić się przed lotką skierowaną na tułów. W razie skierowania lotki dalej od odbierającego na jego stronę forhendową może on jednak zmienić tuż przed uderzeniem chwyt rakiety i odebrać forhendem.

Odbiór smeczu skrótem

Rakieta jest ułożona w ręku w sposób pozwalający na uderzenie podcięte, amortyzujące prędkość lotki. Po zagraniu lotka lekko wznosi się, przechodzi tuż powyżej siatki i spada stromo po jej drugiej stronie.

Opcja najczęściej wybierana przez singlistów. Wadą tego typu obrony jest narażenie się na atak przeciwnika przy siatce.

Płaski odbiór smeczu

Gdy smecz jest płaski i można go odebrać co najmniej na wysokości kolan lub wyżej, nie należy wykluczać odbioru płaskim przebiciem. Jest ono skierowane na koniec kortu przeciwnika i powinno przelecieć tuż nad siatką. Dzięki takiemu zagraniu można uniknąć stworzenia przeciwnikowi sposobności do ataku przy siatce. Celny płaski odbiór może sprawić ścinającemu kłopoty, jeśli nie wrócił jeszcze do wygodnej pozycji po swoim uderzeniu. Taki sposób obrony jest bardzo ceniony w grach podwójnych i ma na celu ominięcie przeciwnika znajdującego się przy siatce.

Słabość takiego odbioru leży w niemożności jego zastosowania przy ostrym, stromym smeczu.

Odbiór smeczu lobem

Najrzadziej stosowane uderzenie. Wykonuje się je poprzez wzmocnienie zagrania rotacją przedramienia. Lotkę kieruje się wysoko i daleko.

Zagranie to bywa częściej używane w deblu niż singlu. W grze podwójnej sprzyja jego zastosowaniu mniejszy obszar odpowiedzialności każdego z partnerów. Ponadto poprzez ponowne lobowanie na ścinającego deblistę można zepchnąć go do linii końcowej. Jest to bardzo skuteczne, gdy jest nim słabiej smeczujący spośród przeciwników. Jednak i w singlu fakt, że smeczujący na ogół zbliża się ku siatce, sprawia, że użycie odbioru szybkim lobem może go postawić w trudnej sytuacji.

Wadą odbioru smeczu lobem jest wysokie prawdopodobieństwo pozostania w pasywnej, głębokiej defensywie i narażenie się na kolejne, groźne ataki (smecz, skrót).

W powyższym tekście zostały zacytowane (w cudzysłowie) - za zgodą Autora - obszerne fragmenty pochodzące z książki dr. Henryka Nawary "Badminton" (Wyd. AWF we Wrocławiu, Wrocław, 2009). Książkę można zamówić u jej autora, tel. (71) 7819069.


BadmintonZone pragnie podziękować za pomoc przy tworzeniu filmów Tomaszowi Polsakiewiczowi oraz Pawłowi Ulbrychowi.

Zagrania zarejestrowane w 2002 r. prezentują zawodnicy AZS Uniwersytet Warszawski - Jan Szpetulski-Łazarowicz (mistrz Polski juniorów młodszych w grze podwójnej - 1997 r.; mistrz Polski juniorów w grze podwójnej - 2001 r.) i Jan Rudziński (mistrz Polski juniorów młodszych w grze pojedynczej i podwójnej - 1997 r.; mistrz Polski juniorów w grze podwójnej - 2001 r.; młodzieżowy mistrz Polski w grze podwójnej - 2003 r.; brązowy medalista indywidualnych mistrzostw Polski w grze podwójnej - 2005 r.).

Kopiowanie nagrań bez zgody BadmintonZone - zabronione

(C) All Rights Reserved

© BadmintonZone.pl | zaloguj